تهیه ملات گچ خاک و گچکاری با گچ خاک

ملات گچ خاک نوعی از ملات است که از ترکیب گچ با خاک رس تهیه می‌شود. این نوع ملات به دلیل داشتن خاک رس در ترکیب خود، خاصیت چسبندگی بیشتری نسبت به سطوح دارد. بنابراین، ابتدا لایه‌ای از آن را بر روی سطح می‌کشند تا برای سفید کاری آماده شود برای آشنایی با انواع ملات گچ خاک و نحوه گچکاری با گچ خاک با ما همراه باشید.

زمانی که فرآیند ساخت دیوارها و سقف در ساختمان به پایان می‌رسد، دیوارها اغلب دارای نواقصی هستند و نیاز به رفع آنها و صاف کردن دارند. برای انجام این کار، گچ خاک یکی از گچ‌های ساختمانی پرکاربرد است. به طور معمول، قبل از انجام عملیات گچ‌کاری، استادکاران ابتدا زیرکار را با استفاده از گچ خاک سمنان آماده می کنند. این کار به منظور جلوگیری از پاشیده شدن گچ در هنگام انجام شیارها و داکت‌کشی لوله‌های تأسیساتی است.ملات گچ خاک، برای کارهای نازک و هموار کردن سطح دیوارها و سقف در امور ساختمانی استفاده می‌شود.

نحوه ساخت ملات گچ خاک

ابتدا به صورت خلاصه به نحوه ساخت ملات گچ خاک می پردازیم.

مراحل تهیه ملات با استفاده از گچ خاک به صورت زیر است:

1- آماده‌سازی وسایل: ابتدا باید وسایل لازم برای تهیه ملات را آماده کنید. این وسایل شامل ظرف مخصوص مخلوط کردن، آب، گچ خاک وهمزن دستی یا برقی است.

2- اندازه‌گیری مواد: مقدار مورد نیاز ملات گچ خاک را با توجه به میزان کاری که قرار است انجام دهید تعیین کنید. معمولاً نسبت گچ خاک به آب بین 1 به 1 تا 1 به 2 استفاده می‌شود. به عنوان مثال، اگر بخواهید یک ملات با نسبت 1 به 2 تهیه کنید، برای هر واحد گچ خاک، دو واحد آب استفاده کنید.

3- مخلوط کردن مواد: آب را در ظرف مخصوص بریزید و به تدریج گچ خاک آماده را اضافه کنید. در هنگام اضافه کردن گچ خاک ، بهتر است به آرامی و با مراقبت انجام شود تا جلوگیری از ایجاد گلوله‌های خشک در ملات شود. همچنین، مواد را به طور یکنواخت با هم زن دستی یا برقی مخلوط کنید تا تمامی گچ خاک به طور کامل با آب ترکیب شود.

4- زمان استراحت ملات: پس از مخلوط کردن مواد، به ملات حداقل 5 تا 10 دقیقه استراحت دهید تا گچ خاک به طور کامل هیدراته شود و به غلظت مناسب برسد.

5- استفاده از ملات: پس از استراحت، ملات آماده استفاده است. با استفاده از ابزار مناسب مانند ماله، ملات را روی سطح مورد نظر پخش کنید و با حرکات صاف‌کننده، سطح را صاف کنید. می‌توانید از تیغه ملاتی یا برس صاف‌کننده استفاده کنید تا سطح ملات را هموارتر کنید.

6- خشک شدن: ملات گچ خاک به طور طبیعی خشک می‌شود. زمان لازم برای خشک شدن کامل ملات به میزان رطوبت محیط و ضخامت لایه ملات بستگی دارد. معمولاً در طی چند ساعت تا چند روز، ملات خشک خواهد شد و آماده برای مراحل بعدی خواهد بود.

در نهایت، قبل از استفاده از ملاتگچ خاک تهیه شده، بهتر است تست‌های کاربردی انجام دهید تا اطمینان حاصل کنید که ملات مناسبی برای نیازهای خود ایجاد شده است. همچنین، رعایت دستورات ایمنی و استفاده از وسایل محافظ مورد نیاز نیز الزامی است.

انواع ملات گچ خاک:

نوع اصلی ملات‌ها به دو دسته ملات زود خشک و ملات دیرخشک تقسیم می‌شوند.

• ملات زودخشک گچ خاک

ملات گچ خاک، ملاتی است که برای سریع خشک شدن تهیه می‌شود و باید به سرعت استفاده شود تا از بین نرود. این نوع ملات‌ها به طور کلی در مدت زمان کوتاهی خشک می‌شوند و پس از آن قابل استفاده نیستند یا خاصیت خود را از دست می‌دهند.

• ملات دیرخشک گچ خاک

ملات گچ خاک به سادگی خشک نمی‌شود و ممکن است مدتی طولانی را برای خشک شدن نیاز داشته باشد. برخی از این نوع ملات‌ها در معرض آب قرار گرفته یا در صورت تماس با گرما مستقیم خشک می‌شوند. این نوع ملات‌ها برای مکان‌هایی که نیاز به دقت بسیار زیادی دارند، استفاده می‌شوند.

معمولا ملات‌هایی که در ترکیب آنها از گچ استفاده شده اغلب در تماس با هوا سفت می‌شوند. زمان سفت شدن این نوع ملات‌ها معمولاً حدود یک ساعت طول می‌کشد و در پس از حدود ۷۲ ساعت به بالاترین سختی خود می‌رسند.

در استفاده از گچ خاک دستی (غیر آماده) برای ملات، برخی نکات اصولی را باید رعایت کرد. این نکات شامل موارد زیر می‌شوند:

1- سرند کردن گچ خاک: در برخی از گچ خاک ها نیاز است قبل از استفاده، گچ خاک را با سرندی مناسب الک کنید تا صاف شوند و خرده‌ نداشته باشند.

2- نگهداری مواد: مواد را در مکانی با کمترین رطوبت نگهداری کنید تا از خراب شدن و سخت شدن آنها جلوگیری شود.

3- مدار آب: برای استفاده از ملات گچ خاک، مقدار مناسبی آب را اضافه کنید تا ملات به غلظت مناسب برسد.

4- مخلوط کردن: برای داشتن یک ملات صاف و یکنواخت، آن را به خوبی مخلوط کنید.

5- استفاده از نردبان و داربست: در صورت نیاز به ملات‌زنی در نقاط کور، از نردبان و داربست استفاده کنید و مطمئن شوید که محکم و پایدار هستند.

6- استفاده از ابزار مناسب: استفاده از ابزارهای مناسب برای ملات‌زنی، مانند تراشها و ملات‌زن‌ها، بهترین نتیجه را به ارمغان می‌آورد.

7- تمیز کردن ابزارها: پس از استفاده، ابزارهای استفاده شده را به خوبی تمیز کنید تا از خشک شدن و سفت شدن ملات روی آنها جلوگیری شود.

8- زمان خشک شدن: قبل از انجام هرگونه فعالیت بر روی آن صبر کنید تا ملات به طور کامل خشک شود ، کارهایی مانند تزئینات یا نصب سطح‌های دیگر را زمانی آغاز کنید که از خشک شدن سطح کار خود اطمینان حاصل کرده اید.

9- رعایت نکات ایمنی: در هنگام استفاده از ملات، از لباس‌ها و لوازم ایمنی مناسب استفاده کنید و از تماس مستقیم با چشم، پوست و دست برای جلوگیری از تحریک و آسیب جلوگیری کنید

بهتر است قبل از استفاده از هر نوع ملات، دستورالعمل‌های تولید کننده و راهنمایی‌های فنی مربوطه را مطالعه کرده و به طور دقیق عمل کنید. همچنین، در صورت نیاز به اطلاعات دقیق‌تر و مشاوره فنی، به یک متخصص ساختمانی معتبر مراجعه کنید.

گچکاری با گچ خاک

گچکاری سقف با ملات گچ خاک:

استفاده از ملات در سقف بسیار آسان است، به ویژه اگر سقف از تیرچه و بلوک ساخته شده باشد. برای استفاده از ملات در سقف، نیاز به ابزار مناسبی دارید که با آن می‌توانید این ملات گچ خاک را روی سقف کار کنید یا به اصطلاح بکشید. یکی از این ابزارها شمشه است که در فروشگاه‌های ابزار قابل تهیه است.

در مرحله اول، ملات را به سقف بزنید و پس از صاف کردن، شمشه را روی آن بکشید تا سطح صاف شود و جاهای خالی پر شود. شما باید شمشه را به صورت خطی و نیم دایره‌ای بکشید تا کارتان با کیفیت انجام شود. سپس شمشه را تمیز کرده و دوباره روی مواد بکشید. این کار را تا زمانی ادامه دهید که سطح بسیار صاف شود. می‌توانید یک مشمای تمیز کف زمین پهن کنید تا از کثیف شدن محیط جلوگیری کنید. در صورت استفاده از ملات در ارتفاعات بالا، می بایست موارد ایمنی را رعایت کرد.

استفاده از ملات در طاق های ضربی بسیار سخت است و بهتر است کار را به دست یک کارگر ماهر بسپارید. قبل از استفاده از ملات، مطمئن شوید که سقف به خوبی اندازه‌گیری شده و هیچ ناصافی ندارد. برای سقف های صاف نیز از تراز استفاده کنید تا از اندازه‌گیری آن مطمئن شوید.

گچکاری دیوار با ملات گچ خاک

بعد از آماده‌کردن مخلوط و ملات گچ خاک، می‌توانید به اجرای کار بپردازید. در این مرحله، کروم‌بندی بخش مهمی از کار است. کروم‌بندی به منظور اطمینان از صاف بودن انجام می‌شود. برای انجام کروم‌بندی، مقداری مخلوط گچ خاک و آب را در بالای دیوار اعمال کنید و سپس یک سر شمشه را روی آن قرار دهید. سر دیگر شمشه را در پایین با استفاده از شاقول یا تراز دستی تنظیم کنید و سپس مخلوط خاک و آب را در فضای خالی داخل شمشه پر کنید. ضخامت مخلوط و ملات گچ خاک باید کمتر از ۳ سانتیمتر باشد.

کروم‌بندی را در قسمت‌های دیگر دیوار نیز انجام دهید و همین روند را تکرار کنید تا کل دیوار صاف شود. برای محافظت از دیوار در حین کار، می‌توانید از پلاستیک یا پارچه‌ای بر روی سطح دیوار استفاده کنید.

در نهایت، پس از خشک شدن کامل ملات گچ خاک، می‌توانید به مرحله نهایی بپردازید. در این مرحله، می‌توانید سطح صاف شده را سنگ‌زنی کنید تا سطحی بسیار صاف و زیبا به دست آید. برای سنگ‌زنی می‌توانید از کاغذ سنگ‌زنی یا سنگ‌زنی ماشینی استفاده کنید.

در هر صورت، قبل از شروع هرگونه کاری در سقف یا دیوار، بهتر است از کارشناسان مجرب مشورت بگیرید تا روش مناسب و بهترین روش برای ساختار خاص خود را بدانید. همچنین، اطمینان حاصل کنید که ابزارها و موادی که استفاده می‌کنید، با استانداردهای ایمنی و سلامت مطابقت دارند.

مزایا و معایب استفاده از گچ خاک در گچکاری:

گچ خاک به عنوان یک ماده ساختمانی دارای مزایا و معایب خاصی است. در ادامه به بررسی این مزایا و معایب می‌پردازیم:

مزایا:

کاربرد گسترده: گچ خاک علاوه بر استفاده در تیغه‌های پنج سانتی، در کارهای زیر سازی سفیدکاری نیز کاربرد دارد. این ماده می‌تواند در تکمیل و تزئین ساختمان‌ها مورد استفاده قرار بگیرد.

زمان خشک شدن: ملات گچ خاک زمان خشک شدن مناسبی دارد. این مزیت باعث می‌شود که گچ‌کاران فرصت داشته باشند تا آن را روی ردیف قبلی آجر بکشند و ردیف بعدی آجر را نصب کنند. این امر منجر به سهولت در کار و افزایش سرعت انجام آن می‌شود.

قابلیت اندود: گچ خاک نسبت به ملات گچ، قابلیت اندود بیشتری دارد. این به این معنی است که کار کردن چند لایه بر روی سطوح گچ خاک آسان‌تر است و شکل بنای بهتری خواهد گرفت.

معایب:

ضعف در مقابل آب: گچ خاک به تنهایی مقاومت کافی در برابر آب خوردگی ندارد. در مواجهه با آب ممکن است تغییر شکل داده یا آسیب ببیند.

کمبود چسبندگی در برخی سطوح: گچ خاک در سطوح سیمانی و بتنی چسبندگی لازم را ندارد و ممکن است به‌راحتی از این سطوح جدا شود. در این موارد، استفاده از گچ گیپتون پیشنهاد می‌شود که دارای چسبندگی و مقاومت بهتری است.

مناسب برای ضخامت کمتر: استفاده از ملات گچ خاک به صورت تنها و بدون افزودنی برای ضخامت‌های بالای 3 سانتیمتر توصیه نمی‌شود. در صورت نیاز به ضخامت بیشتر، ممکن است ملات گچ خاک مناسب نباشد و بهتر است از روش‌های دیگری استفاده کنید.

رنگ تیره: به دلیل وجود خاک رنگ ملات گچ خاک قهوه ای رنگ بوده و برای داشتن سطحی سفید و روشن میبایست از یک لایه پوشش روی آن استفاده کرد که معمولا در از انواع گچ روی کار سمنان برای این لایه استفاده می کنند. گچ میکرونیزه سمنان یکی از بهترین گزینه ها برای لایه نهایی بر روی انواع سطوح داخلی ساختمان می باشد که در مقالات دیگر به آن پرداخته ایم.